Akumulatory LFP (LiFePO₄) – Litowo-żelazowo-fosforanowe
Akumulatory LFP to rodzaj litowo-jonowych ogniw, w których katoda jest wykonana z fosforanu żelaza litu (LiFePO₄). Dzięki swoim unikalnym właściwościom są coraz częściej wykorzystywane w systemach magazynowania energii, pojazdach elektrycznych i zastosowaniach wymagających dużej trwałości i bezpieczeństwa.
Budowa
- Katoda: Fosforan żelaza litu (LiFePO₄).
- Anoda: Grafit (węgiel), jako magazyn dla jonów litu.
- Elektrolit: Ciekły roztwór soli litu, umożliwiający przepływ jonów.
- Separator: Cienka warstwa polimerowa zapobiegająca zwarciom, ale przepuszczająca jony.
Zasada działania
- Podczas ładowania: Jony litu przemieszczają się z katody (LiFePO₄) do anody (grafitu).
- Podczas rozładowania: Jony litu wracają z anody do katody, generując prąd elektryczny.
Zalety technologii LiFePO₄
- Bezpieczeństwo:
- Są bardziej odporne na przegrzanie i wybuchy w porównaniu do innych akumulatorów litowo-jonowych.
- Stabilność chemiczna katody zmniejsza ryzyko termicznego rozbiegania.
- Długa żywotność:
- Mogą wytrzymać od 2000 do 5000 cykli ładowania i rozładowania przy zachowaniu 80% pojemności.
- Ekologiczność:
- Nie zawierają metali ciężkich, takich jak kobalt czy nikiel, co ułatwia ich recykling.
- Stała wydajność:
- Zachowują stabilne napięcie przez większość cyklu rozładowania, co zwiększa efektywność urządzeń.
- Odporność na głębokie rozładowanie:
- Mniejsze ryzyko uszkodzenia przy głębokim rozładowaniu niż w przypadku tradycyjnych Li-ion.
- Tolerancja temperaturowa:
- Działają efektywnie w szerokim zakresie temperatur (-20°C do 60°C).
- Niższy ciężar:
- W porównaniu do akumulatorów kwasowo-ołowiowych oferują wyższą gęstość energii przy mniejszej masie.
Wady technologii LiFePO₄
- Niższa gęstość energii:
- Mają mniejszą pojemność na jednostkę masy (ok. 90–140 Wh/kg) w porównaniu do NMC czy NCA (150–250 Wh/kg).
- Wyższe koszty początkowe:
- Chociaż koszty systematycznie spadają, nadal są droższe od akumulatorów kwasowo-ołowiowych.
- Większy rozmiar:
- Aby uzyskać tę samą ilość energii co w bardziej kompaktowych akumulatorach Li-ion, LFP wymagają większej objętości.
Zastosowania
- Pojazdy elektryczne (EV):
- Stosowane w samochodach, rowerach i hulajnogach elektrycznych.
- Przykład: Tesla stosuje akumulatory LFP w niektórych modelach ze względu na ich długowieczność.
- Systemy magazynowania energii:
- Wykorzystywane w domowych magazynach energii, farmach fotowoltaicznych i systemach off-grid.
- Sprzęt przenośny i medyczny:
- Urządzenia wymagające stabilnego napięcia i długiej żywotności.
- UPS-y i infrastruktura telekomunikacyjna:
- Zasilanie awaryjne.
Porównanie z innymi akumulatorami litowo-jonowymi
| Cecha | LFP (LiFePO₄) | NMC / NCA |
|---|---|---|
| Gęstość energii | Niższa | Wyższa |
| Żywotność | Dłuższa (2000-5000 cykli) | Krótsza (500-2000 cykli) |
| Bezpieczeństwo | Wyższe | Niższe (ryzyko przegrzania) |
| Koszty | Wyższe początkowe | Niższe początkowe |
| Zastosowanie | EV, magazyny energii | Elektronika, EV |